Λάμπρος Μαργαρίτης
1954 – 2022
Νεκρολογία του Κοσμήτορα της Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Καθηγητή Παναγιώτη Γκλαβίνη
Αγαπημένε μας Δάσκαλε,
Έχω το θλιβερό προνόμιο σήμερα να σ’ αποχαιρετήσω εκ μέρους της Κοινότητας του Αριστοτελείου Πανεπιστήμιου. Μιας κοινότητας, της οποίας ήσουν ο αρχαιότερος καθηγητής τα τελευταία χρόνια. Μια κοινότητα που υπηρέτησες πάντοτε με προθυμία όταν σου ζητήθηκε. Αυτή η κοινότητα, που με οδύνη σ’ αποχαιρετά σήμερα, είναι υπερήφανη γιατί σε καμάρωσε στους κόλπους της.
Έχω το θλιβερό προνόμιο να σ’ αποχαιρετήσω εκ μέρους και της Νομικής Σχολής, της οποίας ήσουν ένα από τα λαμπρότερα τέκνα. Άξιος εκπρόσωπος της τέταρτης γενιάς των πανεπιστημιακών δασκάλων της, που συνεχίσατε το έργο των προκατόχων σας και ευθύνεστε για την ακτινοβολία της. Φεύγοντας, μάς αφήνεις το βαρύ καθήκον να μετρηθούμε απέναντι στην Ιστορία της με μεγέθη του δικού σου διαμετρήματος.
Δάσκαλε Λάμπρο Μαργαρίτη,
Ήσουν και θα παραμείνεις για όλους μας πρότυπο Πανεπιστημιακού δασκάλου και Νομικού επιστήμονα. Ένας επιστήμονας ανεπιτήδευτος, που τον ένοιαζε μόνο η ουσία. Δεν ένιωσες ποτέ την ανάγκη να κρυφτείς πίσω από τον μεγαλοκαθηγητή ή το μεγαλοδικηγόρο που ήσουν. Η δύναμή σου ήταν στη γνώση σου. Το εκτόπισμά σου, η ευφυία σου. Η προσφορά σου ήταν το πάθος σου. Πάθος για τη διδασκαλία πρώτα απ’ όλα. Δεν συμβιβαζόσουν με τίποτε λιγότερο απ’ το τέλειο. Ήταν αυτό το πάθος σου για την τελειότητα σε ό,τι έκανες, που το πλήρωσες με τη ζωή σου, αδιαφορώντας για την υγεία σου. Ήθελες νάσαι καλός σε όλα. Και στη διδασκαλία, και στη δικηγορία και μ’ ό,τι άλλο καταπιανόσουν. Έζησες με ορμή, αρπάζοντας στο διάβα σου όλες τις ευκαιρίες που σου προσέφερε η ζωή. Έζησες όπως ήθελες. Κι έφυγες μόλις εκπλήρωσες το καθήκον σου απέναντί μας.
Σου είμαστε ευγνώμονες και θα σε θυμόμαστε για πάντα.
Καλό σου ταξίδι!
Νεκρολογία του Διευθυντή του Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών Νομικής Σχολής Α.Π.Θ.
Αν. Καθηγητή Αθανασίου Ζαχαριάδη
Ο Τομέας Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αποχαιρετά σήμερα με βαθύτατη θλίψη ένα από τα πιο επίλεκτα διαχρονικά μέλη του.
Ο αγαπητός δάσκαλος, φίλος και συνάδελφος Λάμπρος Μαργαρίτης υπήρξε αναμφίβολα μία ξεχωριστή προσωπικότητα στο χώρο της νομικής επιστήμης. Τον διέκρινε μία εκπληκτική ευφυία, η οποία αμέσως γινόταν αντιληπτή από οποιονδήποτε τον συναναστρεφόταν. Είχε μία ασυνήθιστη ικανότητα άμεσης αντίληψης των πραγμάτων, είτε επρόκειτο για ένα νομικό ερώτημα που του απηύθυνε οποιοσδήποτε νομικός (καθηγητής, δικαστής ή δικηγόρος) είτε για ένα απλό ζήτημα της καθημερινότητας. Αυτό ήταν το βασικό χαρακτηριστικό του και μ’ αυτό το μοναδικό όπλο, με το οποίο τον είχε προικίσει η φύση, δηλαδή το σπάνιο μυαλό του, πορεύθηκε και ξεχώρισε σε όλη του τη ζωή.
Το συνδύαζε βέβαια με μία ακατάπαυστη εργατικότητα.
Δεν είναι τυχαίοι οι δεκάδες τόμοι βιβλίων και οι εκατοντάδες μελέτες που συνέγραψε. Ακόμη και τώρα τελευταία, που είχε αρχίσει κάπως να επιβαρύνεται η υγεία του, εξέδωσε το νέο ενημερωμένο τόμο για τα αγαπημένα του ένδικα μέσα και ευτυχώς είχε την χαρά και την ικανοποίηση να το δει να κυκλοφορεί.
Δεν είναι τυχαίες οι αμέτρητες διδακτικές ώρες που είχε αφιερώσει στα προπτυχιακά και τα μεταπτυχιακά τμήματα του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στην Εθνική Σχολή Δικαστικών Λειτουργών, όπου συνέχιζε να διδάσκει με ασυνήθιστη συνέπεια και προσήλωση ακόμη και μετά την αφυπηρέτησή του από το πανεπιστήμιο.
Δεν είναι τυχαίες οι χιλιάδες ποινικές δίκες, στις οποίες συμμετείχε ακόμη και μέχρι την προηγούμενη εβδομάδα, με αμείωτη επιτυχία. Είχα την τύχη να μαθητεύσω κοντά του, όχι μόνο ως υποψήφιος διδάκτορας του, αλλά και ως νεαρός ασκούμενος δικηγόρος. Ήταν μοναδικός πραγματικά ο τρόπος που αντιλαμβανόταν την «καρδιά» μιας υπόθεσης και στόχευε κατευθείαν σε νομικό κυρίως επίπεδο προκειμένου να επιφέρει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Γι’ αυτό και στα ποινικά ακροατήρια ήταν πάντα εξαιρετικά εύστοχος χωρίς, όμως, ποτέ να γίνεται κουραστικός.
Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι ένας μεγάλος αριθμός νομοθετικών διατάξεων της τελευταίας τριακονταετίας έφεραν τη σφραγίδα του, είτε με την ιδιότητα του προέδρου είτε του απλού μέλους διάφορων νομοπαρασκευαστικών επιτροπών.
Δεν είναι τυχαίο, που ο αξέχαστος Δάσκαλος μας, ο Ιωάννης Μανωλεδάκης, τον είχε ξεχωρίσει νεαρό τότε φοιτητή μέσα από ένα ολόκληρο αμφιθέατρο για να τον πάρει αρχικά βοηθό του και στη συνέχεια να τον εντάξει στις βαθμίδες των μελών ΔΕΠ, τις οποίες υπερπήδησε με απίστευτη ταχύτητα και έγινε τακτικός καθηγητής σε ηλικία μόλις 38 ετών. Λίγοι γνωρίζουν ότι ο νεαρός τότε Λάμπρος είχε τελειώσει τη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης με βαθμό δέκα (10), κάτι εξαιρετικά σπάνιο για εκείνα τα χρόνια, και, πριν ασχοληθεί με το ποινικό δίκαιο, είχε επιλεγεί από τον τότε Καθηγητή της Πολιτικής Δικονομίας Κωνσταντίνο Κεραμέα για να ασχοληθεί με το αστικό δικονομικό δίκαιο. Τελικά το αποτέλεσμα ήταν να «ζυμωθεί» συνολικά στη νομική επιστήμη και να βγει με μία μαγιά εξαιρετικά σπάνια, ικανή να προσεγγίσει κάθε ζήτημα ολόπλευρα, όχι μόνον από άποψη ποινικού αλλά και αστικού δικαίου ταυτόχρονα.
Δεν είναι, τέλος, τυχαίο το γεγονός ότι σε όποιο χώρο δίδασκε (αμφιθέατρο ή επιστημονική εκδήλωση ή συνέδριο ή ακροατήριο ποινικού δικαστηρίου), ήταν εκ των προτέρων εξασφαλισμένη η συγκέντρωση ενός πλήθους νομικού κόσμου για να τον ακούσει. Ήξεραν όλοι ότι από τον μοναδικό αυτό Δάσκαλο πάντα θα άκουγαν κάτι καινούργιο, κάτι που δεν είχαν σκεφτεί, κάτι που θα τους παρείχε απλόχερα μία νομική έμπνευση. Γιατί, πάνω απ’ όλα, αυτό ήταν ο αγαπητός μας Λάμπρος: μία αστείρευτη πηγή έμπνευσης κι έτσι λειτουργούσε τόσο για τους συναδέλφους του όσο και για τους μαθητές του.
Ο απροσδόκητος θάνατός του συνιστά μία τεράστια απώλεια για τη Νομική Σχολή, για την επιστήμη του ποινικού δικαίου, για την απονομή της δικαιοσύνης και για όλους εμάς. Θα ζει, ωστόσο, για πάντα στη μνήμη μας μέσα από τις χιλιάδες σελίδες των έργων του και κυρίως μέσα από τους χιλιάδες μαθητές του, που είχαν την τύχη να έρθουν σε επαφή με την έντονη προσωπικότητά του και να γευθούν τη μοναδική διδασκαλία του.
Είναι πραγματικά κρίμα που το φωτεινό αυτό πνεύμα έσβησε τόσο
Είναι πραγματικά κρίμα που το φωτεινό αυτό πνεύμα έσβησε τόσο πρόωρα…
Ψήφισμα της Συνέλευσης Ολομελούς Σύνθεσης της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ
Η Συνέλευση της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης συνήλθε εκτάκτως σήμερα στις 2 μμ σε συνεδρίαση της Ολομελούς Σύνθεσής της για να αποτίσει φόρο τιμής στον εκλιπόντα συνάδελφο Λάμπρο Μαργαρίτη. Σύσσωμη η Σχολή εξέφρασε την βαθύτατη οδύνη της για την αδόκητη απώλεια ενός κορυφαίου πανεπιστημιακού δασκάλου, αφοσιωμένου στην επιστήμη και την εκπαίδευση. Ο Λάμπρος Μαργαρίτης αφήνει πίσω του ένα δυσαναπλήρωτο κενό, αλλά και μια ανεκτίμητη συνεισφορά στην Επιστήμη, την Παιδεία και την Κοινωνία. Η Συνέλευση αποφάσισε να εκφράσει τα συλλυπητήριά της προς τους οικείους του, να καταθέσει στέφανο στη μνήμη του και να συμμετάσχει στην εξόδιο ακολουθία που θα ψαλεί την Τετάρτη 23 Νοεμβρίου στις 13:30’ στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας, αναστέλλοντας την ώρα αυτή τη διενέργεια όλων των μαθημάτων της Σχολής.
Θεσσαλονίκη 22 Νοεμβρίου 2022
Παναγιώτης Γκλαβίνης
Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Ψήφισμα της Κοσμητείας της Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Η Νομική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης θρηνεί από τα ξημερώματα σήμερα, τον πρόωρο χαμό τού άρτι αφυπηρετήσαντος και ομοτιμοποιηθέντος συναδέλφου μας Λάμπρου Μαργαρίτη.
Δάσκαλος, κατά κυριολεξία για πολλούς από μας, ο Λάμπρος Μαργαρίτης υπήρξε για πολλές δεκαετίες άοκνος εργάτης της επιστήμης, παθιασμένος παιδαγωγός και εμπνευστής πολλών γενιών Νομικών και διακεκριμένος υπερασπιστής του δικαίου στις αίθουσες των Δικαστηρίων και στην κοινωνία.
Η Κοσμητεία εκφράζει τα συλλυπητήριά της στους οικείους του, θα παραστεί στην εξόδιο ακολουθία και θα καταθέσει στέφανο στη μνήμη του.
Η εξόδιος ακολουθία θα ψαλεί την Τετάρτη 23 Νοεμβριου στις 13:30 στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας στη Θεσσαλονίκη.
Θεσσαλονίκη, 22 Νοεμβρίου 2022
Ο Κοσμήτορας της Νομικής Σχολής ΑΠΘ
Παναγιώτης Γκλαβίνης
Ψήφισμα του Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής
Τα μέλη του Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης εκφράζουν τη βαθύτατη θλίψη τους για τον θάνατο του αγαπητού Δασκάλου, συναδέλφου και διακεκριμένου επιστήμονα ΛΑΜΠΡΟΥ ΜΑΡΓΑΡΙΤΗ, Καθηγητή του Τομέα Ποινικών και Εγκληματολογικών Επιστημών της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, ο οποίος υπηρέτησε το Πανεπιστήμιο με απαράμιλλη ακαδημαϊκή συνέπεια και ήθος και το τίμησε με το μοναδικό επιστημονικό, διδακτικό και εν γένει εκπαιδευτικό του έργο.
Επιθυμώντας να τιμήσει τη μνήμη του, ο Τομέας αποφάσισε:
- Να παραστούν τα μέλη του στην εξόδιο ακολουθία του εκλιπόντος και να εκφράσει δι’ αυτών τα συλλυπητήριά του προς τους οικείους του,
- Να κατατεθεί στεφάνι στη μνήμη του εκ μέρους του Τομέα,
- Να δημοσιευθεί το παρόν ψήφισμα στον ιστότοπο του Τομέα & της Νομικής Σχολής του Α.Π.Θ.
Θεσσαλονίκη, 22.11.2022
Ο Διευθυντής του Τομέα
Αν. Καθηγητής Α. Ζαχαριάδης
Μαρτυρία Ευάγγελου Βενιζέλου
Εξαιρετικά δυσάρεστη είδηση ο χαμός του Λάμπρου Μαργαρίτη. Για εμάς της γενιάς του σοκαριστική. Με τον Λαμπρό Μαργαρίτη είχαμε σχεδόν παράλληλη πανεπιστημιακή πορεία. Δεν τον έβλεπα συχνά, αλλά παρακολουθούσα πάντα με ενδιαφέρον και θαυμασμό την επιστημονική του δράση. Είχε τη σφραγίδα της δωρεάς, είχε πει γι’ αυτόν ο Γιάννης Μανωλεδάκης.
Αυτό το παιδί από την ορεινή Αργιθέα συνδιαμόρφωσε τα τελευταία σαράντα χρόνια το δόγμα και την πράξη του Ποινικού Δικαίου, εξίσου του Ουσιαστικού και του Δικονομικού, και επηρέασε την αντίληψη χιλιάδων νέων νομικών, δικαστικών λειτουργών και δικηγόρων με τη διδασκαλία, αλλά και τη δικαστηριακή πρακτική του.
Ήταν μαχόμενος δικηγόρος και μαχόμενος δάσκαλος. Έφυγε νωρίς. Αλλά αφήνει ανεξίτηλο στίγμα. Ως ευφυής και σκεπτόμενος άνθρωπος προφανώς είχε αναρωτηθεί «Ποία τοῦ βίου τρυφὴ διαμένει λύπης ἀμέτοχος; Ποία δόξα ἔστηκεν ἐπὶ γῆς ἀμετάθετος;» Και ήξερε ότι «Πάντα σκιᾶς ἀσθενέστερα, πάντα ὀνείρων ἀπατηλότερα· μία ῥοπή, και ταῦτα πάντα θάνατος διαδέχεται».
Στη μνήμη των δικών του ανθρώπων, του γιού του, των μαθητών και των συναδέλφων του και στο εντυπωσιακό συγγραφικό του έργο, θα είναι πάντα ζωντανός και ευδιάκριτος ο ξεχωριστός Λάμπρος Μαργαρίτης, το λαμπρό αυτό τέκνο της Νομικής Σχολής του ΑΠΘ.
Καλό του ταξίδι.
Ευάγγελος Βενιζέλος