ΝΟΜΙΚΗ ΣΧΟΛΗ Α.Π.Θ. – ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ – 14 ΙΟΥΝΙΟΥ 2022
ΤΜΗΜΑ Γ – διδ. Α.Καϊδατζής, επ.καθηγητής, Ι.Μαθιουδάκης, αν.καθηγητής
Παρακαλείσθε να απαντήσετε σε αμφότερα τα πρακτικά θέματα, που τίθενται στη συνέχεια:
Ι. ΘΕΜΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (5 Μονάδες)
Με νόμο προβλέπεται ότι το παράβολο της προσφυγής ενώπιον των διοικητικών δικαστηρίων (από 100 ευρώ που ίσχυε μέχρι τώρα) καθίσταται αναλογικό και ορίζεται σε 1% επί της αξίας της διαφοράς, με ελάχιστο ποσό τα 100 ευρώ και μέγιστο τα 10.000 ευρώ. Στο κατά περίπτωση αρμόδιο διοικητικό πρωτοδικείο ασκούνται οι εξής προσφυγές: i) του συνταξιούχου Α, ο οποίος λαμβάνει σύνταξη 800 ευρώ το μήνα και δεν έχει άλλα εισοδήματα, για διαφορά αξίας 30.000 ευρώ, ii) του συνταξιούχου Β, ο οποίος λαμβάνει σύνταξη 1.800 ευρώ το μήνα και έχει πολλαπλάσια εισοδήματα από ακίνητα, ομοίως για διαφορά αξίας 30.000 ευρώ και iii) της μεγάλης κατασκευαστικής εταιρίας Γ, με ετήσιο κύκλο εργασιών πολλών εκατομμυρίων ευρώ, για διαφορά αξίας 2.000.000 ευρώ. Και οι τρεις προσφεύγοντες προβάλλουν τον ισχυρισμό ότι η νομοθετική διάταξη για το αναλογικό παράβολο συνεπάγεται σημαντική αύξησή του σε σχέση με αυτό που ίσχυε μέχρι τότε (τριπλάσιο και εκατονταπλάσιο, αντιστοίχως), η οποία δυσχεραίνει την πρόσβασή τους στη Δικαιοσύνη και κατά τούτο αντίκειται στο άρθρο 20 παρ. 1 του Συντάγματος. Παράλληλα, και οι τρεις προσφεύγοντες υποβάλλουν αίτημα να εισαχθεί η προσφυγή τους στο Συμβούλιο της Επικρατείας, προκειμένου να επιλυθεί σε πρότυπη δίκη το ζήτημα της συνταγματικότητας του αναλογικού παραβόλου.
Απαντήστε συνοπτικά αλλά αιτιολογημένα στις παρακάτω ερωτήσεις:
- Πώς θα κρίνει το δικαστήριο τον ισχυρισμό περί αντισυνταγματικότητας σε κάθε μια από τις παραπάνω προσφυγές; (3 βαθμοί)
- Συντρέχουν οι προϋποθέσεις για την εκδίκαση των προσφυγών σε πρότυπη δίκη από το Συμβούλιο της Επικρατείας; (1 βαθμός)
- Εκδικάζοντας σε πρότυπη δίκη κάποια από τις παραπάνω προσφυγές, το Συμβούλιο της Επικρατείας κρίνει αντισυνταγματική τη διάταξη για το αναλογικό παράβολο. Θεμελιώνεται αρμοδιότητα του Ανώτατου Ειδικού Δικαστηρίου του άρθρου 100 του Συντάγματος προς άρση της αμφισβήτησης για την αντισυνταγματικότητα της διάταξης για το αναλογικό παράβολο, ενόψει του ότι ο Άρειος Πάγος έχει στο παρελθόν κρίνει ότι δεν είναι αντισυνταγματική η, αντίστοιχης λογικής, διάταξη για το (αναλογικό) δικαστικό ένσημο στις αγωγές ενώπιον των πολιτικών δικαστηρίων; (1 βαθμός).
Συνοπτικές απαντήσεις:
(1) Στο πρώτο ερώτημα θέλουμε να δούμε τον συγκεκριμένο χαρακτήρα του ελέγχου συνταγματικότητας της νομοθετικής διάταξης, ο οποίος εξαρτάται από τις πραγματικές περιστάσεις της κάθε υπόθεσης. Στην προσφυγή του Α το παράβολο είναι 300 ευρώ, δηλαδή αυξάνεται κατά 200 ευρώ, που είναι το 1/4 του μηνιαίου εισοδήματος του προσφεύγοντος. Αυτό ενδέχεται να λειτουργήσει αποτρεπτικά δυσχεραίνοντας την πρόσβασή του στη δικαιοσύνη, επομένως θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι είναι αντισυνταγματικό. Αντιθέτως, στην προσφυγή του Β, που έχει μεγάλο εισόδημα, η ίδια αύξηση δεν είναι απαραιτήτως αντισυνταγματική. Στην προσφυγή της εταιρείας Γ το παράβολο είναι στο ανώτατο ύψος των 10.000 ευρώ. Ενόψει του μεγάλου κύκλου εργασιών της εταιρείας, αυτό θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι δεν λειτουργεί αποτρεπτικά και επομένως δεν είναι αντισυνταγματικό. Θα μπορούσε όμως εξίσου να υποστηριχθεί και ότι το ποσό των 10.000 ευρώ είναι αντικειμενικά πολύ υψηλό και επομένως σε κάθε περίπτωση αντισυνταγματικό.
(2) Η αύξηση του παραβόλου είναι ζήτημα μείζονος σημασίας που αφορά ευρύτατο κύκλο προσώπων (όλους όσοι ασκούν προσφυγή), επομένως συντρέχουν οι προϋποθέσεις της πρότυπης δίκης κατά το άρθρο 1 του ν. 3900/2010.
(3) Αρμοδιότητα του ΑΕΔ ιδρύεται όταν υπάρχουν αντίθετες κρίσεις για τη συνταγματικότητα της ίδιας ακριβώς διάταξης και όχι διαφορετικών διατάξεων, έστω και με παρόμοιο περιεχόμενο. Επομένως εν προκειμένω δεν θεμελιώνεται αρμοδιότητα του ΑΕΔ.
ΙΙ. ΘΕΜΑ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ (5 Μονάδες)
Με την απόφαση Α/4-7-2017 της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων (ΕΕΤΤ) χορηγήθηκε στην εταιρία Ε άδεια κατασκευής κεραίας σταθμού ξηράς, η οποία τοποθετήθηκε σε δώμα οικοδομής στην περιοχή του Δήμου Πανοράματος-Χορτιάτη Θεσσαλονίκης και ευθύς αμέσως πινακίδα με τον αριθμό της άδειας στη βάση της κεραίας, όπως προβλέπει η κείμενη νομοθεσία. Μετά από καταγγελίες δημοτών η Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Θεσσαλονίκη συνεδρίασε άμεσα στις 5-4-2018 και αποφάσισε την προσφυγή στη δικαιοσύνη για την ακύρωση της προαναφερόμενης πράξης. Πράγματι, στις 6-5-2018 ασκήθηκε ενώπιον του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης αίτηση ακυρώσεως του Δήμου Θεσσαλονίκης κατά της ανωτέρω άδειας, όπου εκτίθεται ότι η κεραία θα βλάψει την υγεία των δημοτών του δήμου. Ενόψει αυτών ερωτώνται τα ακόλουθα:
- Είναι η αίτηση ακυρώσεως παραδεκτή από άποψη: α) προθεσμίας (1); β) εννόμου συμφέροντος; (1)
- Πώς κρίνετε την νομιμότητα της σύνθεσης της Οικονομικής Επιτροπής, εφόσον συμμετείχε σύμβουλος, που διατηρεί μετοχές σε ανταγωνιστική εταιρία της Ε., η θετική ψήφος του οποίου, ωστόσο, δεν ήταν καθοριστική για το αποτέλεσμα της συνεδρίασης, που ελήφθη ομόφωνα; (1)
- Αν υποτεθεί ότι είναι εσφαλμένα τα δεδομένα της συχνότητας της κεραίας, θα μπορούσε ο Δήμος να τα αμφισβητήσει με σχετικό λόγο ακυρώσεως και αν ναι, με ποιόν; (1)
- Θα μπορούσε ο Δήμος Δ. να ασκήσει αγωγή αποζημίωσης κατά του Ελληνικού Δημοσίου, σε περίπτωση εσφαλμένης απόρριψης της ασκηθείσας αίτησης αναστολής κατά της άδειας από το Διοικητικό Εφετείο και λειτουργίας της κεραίας και αν ναι, με ποια νομική βάση; (1)
Συνοπτικές απαντήσεις
1 α) Ατομική ΔΠ μη δημοσιευτέα – Εμπρόθεσμη η αιτ.ακ., στο μέτρο, που δεν προκύπτει τεκμήριο γνώσης της πράξης σε χρόνο προγενέστερο των 60 ημερών από την άσκηση της αιτήσεως ακυρώσεως
β) Δεν διαθέτει καταρχήν έννομο συμφέρον ο Δήμος Θεσσαλονίκης για ΔΠ που εκδίδονται εκτός της εδαφικής του περιφέρειας (εδώ, σε άλλον Δήμο) + δεν προκύπτει βλάβη του ίδιου ή των δημοτών του με βάση τους καταστατικούς σκοπούς του
2) αρ. 7 ΚΔΔ ζήτημα μεροληψίας ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα των ψήφων, διότι η συμμετοχή του μέλους και μόνον μπορεί να οδήγησε σε αυτό
3) Πρόκειται για τεχνική κρίση της διοίκησης – Παράνομη αιτιολογία ή αντίθεση στα διδάγματα της κοινής πείρας στο πλαίσιο της παράβασης νόμου
4) Με τις αποφάσεις της Ολ του ΣΕ 800-803/2021 κρίθηκε ότι δεν χωρεί αγωγή του άρ. 105 ΕισΝΑΚ κατά του ελληνικού δημοσίου για σφάλματα της δικαστικής λειτουργίας (η οποία δεν υπάγεται στα όργανα του κράτους κατά την εν λόγω διάταξη), ούτε και δυνάμει ευθέως του άρ. 4 παρ. 5 Συντ. ελλείψει ειδικής νομοθετικής ρύθμισης, που να καθορίζει τις προϋποθέσεις της ευθύνης με σεβασμό του δεδικασμένου των δικαστικών αποφάσεων και της δικαστικής ανεξαρτησίας.